Wat is vrij beschikbaar vermogen precies
Vrij beschikbaar vermogen is het deel van je geld en bezittingen dat je direct kunt gebruiken, zonder dat je eerst iets hoeft te verkopen of een boete moet betalen. Het gaat dus om vermogen waar geen vaste verplichtingen of lange looptijden aan vastzitten.
Een simpel voorbeeld: geld op je betaalrekening is vrijwel altijd volledig vrij beschikbaar. Geld in een spaarrekening met lange deposito looptijd is dat niet, omdat je vaak een boete betaalt als je het eerder wilt opnemen. Ook je auto, je huis of een beleggingsportefeuille zijn niet volledig vrij beschikbaar, omdat je ze eerst moet verkopen voordat je het geld echt kunt uitgeven.
Welke vormen van vermogen tellen wel en niet mee
Vermogen dat meestal wél vrij beschikbaar is
Voor veel particulieren en kleine ondernemers gaat het bij vrij beschikbaar vermogen vooral om een paar duidelijke onderdelen. Het saldo op je betaalrekening is het meest direct inzetbare vermogen dat je hebt. Je kunt er vandaag mee betalen, geld mee overmaken of contant opnemen, zonder beperkingen vanuit de bank.
Spaarrekeningen zonder opzegtermijn of opnameboete vallen hier meestal ook onder. Kun je het spaargeld direct opnemen, dan is het in de praktijk vrij beschikbaar. Daarnaast kunnen kortlopende beleggingen die je op elk moment kunt verkopen, zoals beursgenoteerde aandelen of fondsen, ook als vrij beschikbaar worden gezien, al moet je rekening houden met koersschommelingen.
Vermogen dat meestal níet vrij beschikbaar is
Een eigen woning is vaak je grootste bezit, maar het geld zit vast in stenen. Je moet het huis verkopen of een extra hypotheek afsluiten om er geld uit te halen, waardoor het geen direct vrij beschikbaar vermogen is. Hetzelfde geldt voor een auto, inventaris of dure apparatuur. Dit zijn bezittingen, maar je kunt er niet zomaar mee betalen bij de supermarkt.
Pensioenvermogen, zoals een pensioen bij een fonds of in een lijfrenterekening, is wettelijk gebonden. Je kunt er meestal niet zomaar bij. Daarom telt dit niet mee als vrij beschikbaar vermogen, ook al staat er op papier misschien een groot bedrag opgebouwd.
Hoe bereken je je vrij beschikbaar vermogen
Stap voor stap je bedrag inschatten
Je kunt je vrij beschikbaar vermogen redelijk eenvoudig zelf berekenen. Tel eerst al het geld bij elkaar op dat je direct kunt opnemen of binnen enkele dagen kunt vrijmaken, zoals je betaalrekening en direct opneembare spaarrekening. Voeg daar bijbehorend een voorzichtige schatting aan toe van beleggingen die je gemakkelijk kunt verkopen, waarbij je rekening houdt met mogelijke koersdalingen.
Daarna trek je de kortlopende schulden ervan af, zoals roodstand op je betaalrekening, creditcardschulden en overige leningen die binnen korte tijd moeten worden terugbetaald. Wat overblijft is je vrij beschikbaar vermogen. Dit is de buffer waar je op kunt terugvallen bij tegenvallers of die je bewust kunt inzetten voor doelen op korte tot middellange termijn.
Waarom vrij beschikbaar vermogen belangrijk is
Een goed inzicht in je vrij beschikbaar vermogen helpt je om betere financiële keuzes te maken. Je ziet direct of je een noodbuffer hebt voor onverwachte kosten, zonder dat je bijvoorbeeld je huis moet verkopen of dure kredieten moet afsluiten. Voor ondernemers is het een belangrijke graadmeter om te beoordelen of er genoeg ruimte is om te investeren, voorraad in te kopen of een mindere periode op te vangen.
Door regelmatig te kijken naar je vrij beschikbaar vermogen, dwing je jezelf om verder te kijken dan alleen je totale vermogen op papier. Het geeft een realistischer beeld van wat je vandaag echt met geld kunt doen en helpt je om rustiger en bewuster financiële beslissingen te nemen.
