De verborgen vijand van je spaarpot
Als u geld op een spaarrekening zet, verwacht u dat het bedrag groeit. De bank geeft u rente, en dat lijkt mooi meegenomen. Maar er is een belangrijk concept dat vaak over het hoofd wordt gezien: de reële rente. Dit concept bepaalt of uw geld daadwerkelijk meer waard wordt, of dat het langzaam maar zeker zijn koopkracht verliest zonder dat u het merkt. De reële rente is een cruciale indicator voor de financiële gezondheid van uw vermogen.
Het verschil tussen nominale en reële rente
De rente die de bank u toezegt, is de ‘nominale rente’. Dit is het percentage dat puur en alleen op uw banksaldo wordt toegepast. Stel, u krijgt 1% rente op uw spaargeld. Dat is de nominale rente. Echter, om te bepalen hoeveel u écht aan uw geld overhoudt, moet u rekening houden met de inflatie. Inflatie is de stijging van de prijzen van goederen en diensten. Als de prijzen stijgen, kunt u minder kopen met hetzelfde bedrag; de koopkracht van uw geld daalt.
De reële rente is de nominale rente minus het inflatiepercentage. Dit getal geeft weer hoe snel uw koopkracht groeit (of krimpt) na correctie voor prijsstijgingen. In tijden van lage nominale spaarrentes en relatief hoge inflatie, is de reële rente vaak negatief. Dit betekent dat hoewel uw banksaldo technisch gezien groeit door de nominale rente, uw vermogen feitelijk minder waard wordt.
Hoe bereken je je koopkrachtverlies?
De berekening is in de basis eenvoudig, hoewel economen vaak complexere formules gebruiken. Voor de dagelijkse financiën volstaat de simpele vuistregel: Reële Rente ≈ Nominale Rente – Inflatie.
Stel, u ontvangt een nominale rente van 0,5% op uw spaarrekening, maar de inflatie bedraagt dit jaar 3%. De reële rente is dan 0,5% - 3% = -2,5%. Dit betekent dat uw spaargeld jaarlijks 2,5% van zijn koopkracht verliest. Als u €10.000 op uw rekening heeft staan, is dit na een jaar, gemeten in koopkracht, €250 minder waard, ook al staat er nominaal meer geld op. Het is dus essentieel om de reële rente in de gaten te houden, zeker als u van plan bent om uw spaargeld voor een langere tijd vast te zetten.
Praktische stappen om reëel vermogen te behouden
Als de reële rente negatief is, wat kunt u dan doen? De meest voor de hand liggende stap is het zoeken naar spaarvormen of beleggingsmogelijkheden die een hoger rendement opleveren dan de inflatie. Denk hierbij aan termijndeposito's met hogere rentes, of (naar risico gewogen) investeringen in aandelen of vastgoed. Het doel is om een rendement te behalen dat minstens de inflatie compenseert.
Het is belangrijk om te onthouden dat bij het behouden van koopkracht, risico en rendement hand in hand gaan. Een hoog rendement gaat vaak gepaard met meer risico. Door bewust te zijn van de reële rente, kunt u echter beter geïnformeerde beslissingen nemen over waar u uw geld stalt, en voorkomt u dat de inflatie stilletjes aan uw opgebouwde vermogen knabbelt.
