Veel mensen zien hun spaargeld als een veilige haven, een bedrag dat netjes op de bank staat te wachten op een regendag of een grote aankoop. Hoewel de meeste spaarrekeningen technisch gezien veilig zijn dankzij depositogarantiestelsels, betekent veiligheid niet dat het geld in waarde gelijk blijft. Sterker nog, door de combinatie van lage rentes en inflatie verliest je spaargeld continu aan koopkracht. Dit abstracte proces heeft een zeer concreet gevolg voor jouw financiële toekomst.
Wat is koopkrachtverlies precies?
Koopkracht is de hoeveelheid goederen of diensten die je kunt kopen met een bepaalde hoeveelheid geld. Als de prijzen stijgen, kun je met hetzelfde bedrag minder kopen, en neemt je koopkracht af. Dit proces staat bekend als inflatie. Hoewel de inflatiecijfers de laatste tijd sterk schommelen, is er bijna altijd sprake van een zekere mate van inflatie.
De invloed van inflatie
Stel, je hebt 10.000 euro op je spaarrekening staan en de inflatie bedraagt dit jaar 3%. Dit betekent dat de gemiddelde prijs van goederen en diensten 3% hoger is geworden. Om dezelfde hoeveelheid goederen te kopen als vorig jaar, heb je nu 10.300 euro nodig. Als je spaargeld geen 3% rente heeft opgeleverd, ben je in feite armer geworden, zelfs al is het bedrag op de rekening hetzelfde gebleven. De reële waarde van je 10.000 euro is gedaald tot 9.700 euro aan koopkracht van vorig jaar.
De rol van (lage) rente
Historisch gezien konden spaarders de inflatie compenseren door de rente die ze ontvingen op hun spaargeld. Tegenwoordig is dat anders. Veel banken bieden nog steeds een rente die dicht bij nul ligt, of in ieder geval significant lager is dan het inflatiepercentage. Het verschil tussen de nominale rente die je ontvangt en de inflatie, noemen we de reële rente. Wanneer de inflatie hoger is dan de rente, spreken we van een negatieve reële rente. Dit betekent dat je spaargeld actief in waarde daalt.
Hoe bereken je jouw reële rendement?
Het is eenvoudig om te zien hoe ernstig het koopkrachtverlies is. Je neemt het nominale rentepercentage dat je van de bank krijgt en trekt daar het inflatiepercentage van af. Als je bijvoorbeeld 0,5% rente krijgt, maar de inflatie is 4%, dan is je reële rendement -3,5%. Voor elke 100 euro op de bank, verlies je 3,50 euro aan koopkracht per jaar. Dit lijkt misschien een klein bedrag, maar het effect op de lange termijn is groot, zeker bij grote spaarbedragen.
Om je koopkracht te beschermen, is het belangrijk om actief te kijken naar alternatieven voor traditioneel sparen. Dit hoeft niet direct te leiden tot risicovolle investeringen, maar kan beginnen met het vergelijken van spaarrentes bij verschillende banken, of het kijken naar spaarvormen die beter aansluiten bij de huidige economische realiteit. Zorg ervoor dat je geld voor jou werkt, en niet andersom, zodat je de stille diefstal door inflatie minimaliseert.
Het is cruciaal om dit concept van reële rente te begrijpen, want alleen dan kun je geïnformeerde beslissingen nemen over waar je jouw vermogen stalt. Of je nu een groot of klein vermogen hebt, het effect van inflatie is universeel en raakt iedereen die geld opzij zet voor later.
