Wat is vrij besteedbaar inkomen precies?
Vrij besteedbaar inkomen is het geld dat je overhoudt wanneer al je vaste lasten en verplichte uitgaven zijn betaald. Denk aan huur of hypotheek, energie, verzekeringen, boodschappen, kinderopvang en eventuele leningen. Wat daarna nog op je rekening staat, kun je vrij uitgeven aan dingen die je leuk of belangrijk vindt, zoals uit eten gaan, kleding, hobby’s of sparen voor een doel.
Dit bedrag zegt vaak meer over je echte financiële ruimte dan je bruto of netto salaris. Twee mensen met hetzelfde inkomen kunnen toch een heel verschillend vrij besteedbaar inkomen hebben, simpelweg door andere vaste lasten en keuzes.
Hoe bereken je jouw vrij besteedbaar inkomen?
Stap 1: bepaal je maandelijkse netto inkomen
Begin met je totale netto inkomen per maand. Dat is je salaris na belasting, plus eventuele toeslagen, alimentatie, bijverdiensten of uitkering. Kijk bij voorkeur naar een gemiddelde maand, zodat vakantiegeld of onregelmatige inkomsten niet voor een vertekend beeld zorgen.
Stap 2: maak een overzicht van je vaste lasten
Schrijf al je vaste lasten op die elke maand terugkomen. Dit zijn kosten die je niet zomaar kunt overslaan. Voorbeelden zijn woonlasten, verzekeringen, abonnementen, kinderopvang en aflossingen op leningen. Neem liever iets te ruim dan te krap, zodat je geen uitgaven vergeet die eens per kwartaal of per jaar komen. Die kun je omrekenen naar een maandbedrag.
Stap 3: schat je noodzakelijke variabele kosten
Naast vaste lasten heb je noodzakelijke uitgaven die elke maand anders kunnen zijn. Dat zijn vooral boodschappen, vervoer, huishoudelijke spullen en persoonlijke verzorging. Kijk een paar bankafschriften terug en neem daar het gemiddelde van. Zo krijg je een realistischer beeld dan wanneer je één zuinige of juist dure maand pakt.
Stap 4: trek alles van je netto inkomen af
Tel je vaste lasten en noodzakelijke variabele kosten bij elkaar op en trek dat totaalbedrag af van je netto inkomen. Het bedrag dat overblijft is je vrij besteedbaar inkomen. Dit is dus de ruimte die je hebt voor luxe, vrije tijd en extra sparen.
Waarom is vrij besteedbaar inkomen zo belangrijk?
Veel mensen kijken vooral naar hun salaris wanneer ze beoordelen of ze het goed doen financieel. Maar als je hoge woonlasten, leningen of dure abonnementen hebt, kan je vrij besteedbaar inkomen alsnog tegenvallen. Door specifiek naar dit bedrag te kijken, zie je beter hoeveel ruimte je echt hebt voor leuke dingen en voor het opbouwen van een buffer.
Ook bij grote keuzes, zoals verhuizen of het kopen van een nieuwe auto, helpt het om eerst je vrij besteedbaar inkomen te berekenen. Zo voorkom je dat je vastzit aan maandlasten die eigenlijk te hoog zijn voor jouw situatie.
Hoe kun je je vrij besteedbaar inkomen verhogen?
Kritisch kijken naar vaste lasten
De meeste winst behaal je vaak door vaste lasten te verlagen. Denk aan overstappen van energiecontract, zorgverzekering of internetabonnement, het opzeggen van ongebruikte abonnementen of het heronderhandelen van een huurcontract. Elke euro die je daarin bespaart, vergroot direct je vrij besteedbaar inkomen.
Bewuster uitgeven aan variabele kosten
Ook bij boodschappen, vervoer en uitjes zit vaak ruimte. Door je uitgaven een maand bewust bij te houden, zie je snel waar geld ‘weglekt’ zonder dat je er echt blij van wordt. Door kleine aanpassingen kun je zo maandelijks tientallen euro’s extra overhouden, zonder dat je levensstijl drastisch verandert.
Door je vrij besteedbaar inkomen te kennen én actief te vergroten, krijg je meer grip op je geld en wordt het makkelijker om zowel nu te genieten als voor later te sparen.
